Wanneer courgette oogsten in de herfst?
Courgetteplanten zijn gevoelig voor kou. Terwijl ze in de zomer bij warm weer soms meerdere vruchten per week kunnen leveren, vertraagt hun groei in september en oktober merkbaar. Zodra de nachttemperaturen dalen richting de 5 graden, is het verstandig om de planten nauwlettend in de gaten te houden.
De vuistregel is: oogst alle courgettes voordat de eerste nachtvorst wordt voorspeld. Ook kleinere of nog niet volledig uitgegroeide courgettes kun je dan beter plukken. Een courgette die net geoogst is, blijft nog enkele dagen tot weken houdbaar, terwijl vruchten die door de kou worden aangetast, slap en oneetbaar worden.
Let ook op beschadigingen of zachte plekken: die verkorten de houdbaarheid. Voor inmaken of invriezen zijn minder perfecte exemplaren nog prima te gebruiken, zolang ze niet rot zijn.
De houdbaarheid van courgettes
Vers geoogste courgettes zijn relatief kort houdbaar. Op een koele, droge plek kun je ze meestal een week bewaren, soms twee. De koelkast is eigenlijk te koud, waardoor courgettes sneller zacht worden en smaak verliezen. Een kelder of koele voorraadkast (10–15 graden) is ideaal.
Wil je langer van je oogst genieten, dan zijn er verschillende manieren om courgettes te bewaren:
- Invriezen: Courgetteblokjes kun je kort blancheren en daarna invriezen. Handig voor soep of stoofpot, maar de structuur wordt wat zachter.
- Drogen: Courgetteschijfjes drogen in een voedseldroger of oven kan ook. Ze krijgen een intense smaak en zijn geschikt voor stoofschotels of om te malen tot poeder.
- Inmaken: Een traditionele methode waarbij courgette wordt geconserveerd in zuur of olie. Zoet-zuur is daarbij een van de meest populaire varianten.
Waarom courgette inmaken in zoet-zuur?
Inmaken in zoet-zuur combineert twee bewaarprincipes: zuur (azijn) en suiker. Beide zorgen ervoor dat bacteriën en schimmels weinig kans krijgen. Bovendien geeft het courgettes een frisse, licht pittige smaak die erg veelzijdig is.
Zoet-zuur van courgette is heerlijk als bijgerecht bij Aziatische gerechten, als frisse toevoeging in een salade, of gewoon op een broodje kaas of bij een borrelplank. Het is bovendien een slimme manier om een grote oogst te verwerken: je maakt in één keer meerdere potten die maandenlang houdbaar zijn.
Recept: Courgette zoet-zuur
Onderstaand recept is een goede basis. Je kunt het naar eigen smaak aanpassen, bijvoorbeeld door kruiden of specerijen toe te voegen.
Ingrediënten (voor ca. 3 potten van 500 ml)
- 1 kg courgettes
- 2 uien
- 2 rode paprika’s
- 500 ml natuurazijn (bijv. witte wijnazijn of appelazijn)
- 400 g kristalsuiker
- 2 theelepels mosterdzaad
- 2 theelepels kurkuma
- 2 laurierblaadjes
- 1 eetlepel zout
- Optioneel: 1 kleine rode peper voor een pittige variant
Bereiding
- Was de courgettes en snijd ze in blokjes of plakjes van ca. 1 cm.
- Snijd de uien in halve ringen en de paprika’s in stukjes.
- Bestrooi de groenten met het zout en laat ze 2 uur uitlekken in een vergiet. Dit onttrekt vocht en maakt de courgette knapperiger.
- Spoel de groenten daarna af met koud water en dep droog met een schone theedoek.
- Breng in een ruime pan de azijn met de suiker, mosterdzaad, kurkuma, laurier en eventueel de rode peper aan de kook.
- Voeg de groenten toe en laat ze 3–4 minuten meekoken. Ze moeten beetgaar blijven en niet te zacht worden.
- Schep de groenten met het vocht in gesteriliseerde glazen potten, sluit direct af en laat omgekeerd afkoelen.
Bewaren
Bewaar de potten op een koele, donkere plek. Na ongeveer een week trekken de smaken goed in en zijn de courgettes op hun lekkerst. Ongeopende potten blijven tot een jaar goed. Geopende potten bewaar je in de koelkast en gebruik je binnen enkele weken.
Variaties op courgette zoet-zuur
Het leuke van inmaken is dat je eindeloos kunt variëren. Enkele ideeën:
- Met kerrie: Voeg 2 theelepels kerriepoeder toe aan de azijn voor een kruidige, warme smaak.
- Met dille: Voeg bij het koken enkele takjes verse dille toe voor een frisse, licht anijsachtige toets.
- Met gember: Rasp een stukje verse gember mee voor extra pit en warmte.
- Mediterrane stijl: Voeg gedroogde oregano, tijm en knoflook toe voor een zuiderse smaak.
- Pikant: Gebruik extra chilipeper of voeg wat chilivlokken toe voor meer scherpte.
Courgette in de moestuin
Courgettes behoren tot de komkommerachtigen en staan bekend om hun snelle groei en productiviteit. Eén of twee planten zijn vaak al genoeg om een gezin de hele zomer van courgettes te voorzien.
De planten hebben veel ruimte nodig en houden van warmte, zon en voedzame grond. Door regelmatig te oogsten – liefst wanneer de vruchten nog klein en jong zijn – stimuleer je de plant om nieuwe courgettes te blijven produceren. In de herfst neemt de productie af, maar vaak kun je tot diep in oktober nog courgettes oogsten.
Handige tip: oogst ook de bloemen! Courgettebloemen zijn eetbaar en heerlijk om te vullen en te frituren.
Andere bewaarmethoden naast zoet-zuur
Hoewel zoet-zuur een uitstekende manier is om courgettes te bewaren, zijn er ook alternatieven:
- Invriezen als puree: Courgettes kort koken en pureren geeft een basis voor soep of saus die je makkelijk invriest.
- Courgettechips: Dunne plakjes courgette kun je in de oven of voedseldroger drogen tot knapperige chips.
- Fermenteren: Net als bij zuurkool kun je courgette laten fermenteren met zout. Dit geeft een frisse, lichtzure smaak en probiotische voordelen.
- In olie: In sommige mediterrane landen worden courgettes geconserveerd in olie, vaak met knoflook en kruiden. Dit geeft een luxe smaak, maar vergt extra hygiëne om botulisme te voorkomen.
Tips voor succesvol inmaken
- Hygiëne is cruciaal: Steriliseer potten en deksels door ze minstens 10 minuten in kokend water te leggen of in de oven te verhitten.
- Gebruik altijd schoon gereedschap: Lepels, messen en snijplanken moeten goed schoon zijn om bederf te voorkomen.
- Werk snel en efficiënt: Hoe minder tijd er zit tussen koken en afsluiten, hoe beter de houdbaarheid.
- Controleer potten: Een vacuüm getrokken deksel herken je doordat het naar binnen trekt. Is dit niet het geval, gebruik die pot dan snel.
- Noteer de datum: Schrijf op elke pot wanneer je hem hebt gemaakt, zo weet je welke potten je als eerste moet gebruiken.
Conclusie
Courgette oogsten in de herfst is een kwestie van goed plannen en vooruitdenken. Door vóór de eerste nachtvorst alles te plukken, voorkom je dat je oogst verloren gaat. Bewaren kan op verschillende manieren, maar inmaken in zoet-zuur is een van de lekkerste én meest praktische opties.
Het basisrecept voor courgette zoet-zuur is eenvoudig en veelzijdig. Met kleine aanpassingen creëer je telkens een andere smaakbeleving, van pittig tot kruidig of fris. Zo geniet je ook in de winter en het voorjaar van de overvloed die je in de zomer hebt geoogst.
Courgettes zijn daarmee een perfecte groente voor de moestuinier die van duurzaamheid, variatie en lekkere recepten houdt. En zeg nou zelf: wat is er mooier dan in de koude maanden een pot zelfgemaakt courgette zoet-zuur te openen en even terug te denken aan de rijke oogst van het warme seizoen?
