Ernstige wintersterfte wordt veroorzaakt door varroamijten die besmet zijn met honingbijvirussen en zelden door wat anders. De mijten behoren tot de soort Varroa destructor, komen oorspronkelijk uit Azië en besmetten daar volken van de Aziatische honingbij (Apis cerana). Bij deze gastheer kunnen varroamijten zich alleen voortplanten in het darrenbroed, waardoor de periode van voortplanting en daarmee de populatiegroei wordt beperkt. Het eerste contact van de mijten met de Europese honingbij (A. mellifera) vond waarschijnlijk plaats in de eerste helft van de 20e eeuw in Oost-Azië, toen de twee bijensoorten door imkers met elkaar in contact kwamen.